O psychoterapii poznawczo-behawioralnej
Skuteczność tego rodzaju terapii jest najlepiej udokumentowana w leczeniu wszelkiego rodzaju zaburzeniach lękowych, zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych (OCD) i depresji. W przypadku lżejszej postaci tych zaburzeń psychoterapia CBT może być jedyną formą oddziaływań – jest na tyle skuteczna, że nie zawsze istnieje konieczność dodatkowego kontaktu z lekarzem psychiatrą i leczenia farmakologicznego. W przypadkach trudniejszych jest idealnym uzupełnieniem terapii farmakologicznej.
Terapia poznawczo-behawioralna jest zalecana również w przypadku zaburzeń odżywiania, schizofrenii i ADHD. Zaczerpnięte z niej techniki często stosuje się także w terapii par.
Co jest źródłem problemów człowieka wg założeń psychoterapii poznawczo-behawioralnej?
Główne założenie myślenia poznawczo-behawioralnego zakłada, że na uczucia i zachowania człowieka wpływają przede wszystkim jego myśli i przekonania. Do zaburzeń i psychicznego cierpienia prowadzi nieadekwatność myślenia pacjenta, zniekształcenia i tzw. błędy poznawcze naszego umysłu (te mają zaś źródło w dzieciństwie lub innych, trudnych doświadczeniach z przeszłości). Zniekształcenia prowadzą bowiem do przysparzających cierpienia zachowań oraz wyrabiania w sobie szkodliwych nawyków.
Jaka jest rola więzi
między terapeutą a pacjentem?
Dobra współpraca między terapeutą a pacjentem jest warunkiem udanej terapii, ponieważ obie strony odgrywają aktywną rolę w procesie zmiany. Tzw. przymierze terapeutyczne jest kluczowym elementem terapii CBT – terapeuta poznawczo-behawioralny powinien być autentyczny, empatyczny i zaangażowany we wspólną pracę z pacjentem.
Jaką rolę w procesie terapii odgrywa psychoterapeuta?
Psychoterapeuta szuka powiązania między myślami, odczuciami i zachowaniami pacjenta. W tym celu analizuje trudne dla pacjenta sytuacje i razem z nim poszukuje błędów w myśleniu i zniekształceń poznawczych, które leżą u podstaw problemu zgłaszanego przez Klienta. Terapeuta pokazuje pacjentowi, które z jego myśli i przekonań nie mają pokrycia w rzeczywistości, i razem z nim zastanawia się, jak zmienić je na prawidłowe.
Jaką rolę w procesie terapii odgrywa pacjent?
Pacjent bierze aktywny udział w dialogu z terapeutą. To pozwala na dostrzeżenie zniekształceń w swoim myśleniu i samodzielne dojście do wniosków i możliwych rozwiązań problemu. Klient uczy się także reagować właściwie na pojawiające się w umyśle negatywne myśli i przekonania i np. zastępować je bardziej adaptacyjnymi. Sprawdza w praktyce nowe sposoby reagowania i zachowania, które poznał na terapii.
Czy pacjent wykonuje w domu jakieś ćwiczenia/zadania zalecane przez terapeutę?
Nurt psychoterapii poznawczo-behawioralnej zakłada, że pacjent część pracy wykonuje w domu w ramach pracy osobistej. Ich systematyczne wykonywanie pomaga w zmianie negatywnych przekonań i nauce nowych, efektywnych zachowań.
Co jest celem terapii?
Celem terapii jest przede zmiana negatywnych, nieadekwatnych myśli i przekonań na takie, które służą pacjentowi i nie mają negatywnego wpływu na jego samopoczucie. Za zmianą myślenia idzie też modyfikacja zachowań pacjenta na bardziej adaptacyjne i nieprzysparzające cierpienia.
Ile trwa proces terapeutyczny w nurcie psychoterapii poznawczo-behawioralnej?
Jedna sesja trwa zwykle około 50 minut, a spotkania odbywają się 1 raz w tygodniu. Cała terapia obejmuje przeważnie około 20 sesji, choć nie ma tu jednej reguły. Nurt poznawczo-behawioralny generalnie należy jednak do grupy terapii krótkoterminowych.
